Uddeholm Bıçak Çelikleri Vanax, Elmax, Vanadis 4 Extra, Vanadis 8, Sleipner, AEB-L, UHB 15N20

URL slug: uddeholm-bicak-celikleri-vanax-elmax-vanadis-4-extra-vanadis-8-sleipner-aeb-l-15n20
Meta title: Uddeholm Bıçak Çelikleri Rehberi – Vanax, Elmax, Vanadis 4 Extra, Vanadis 8, Sleipner, AEB-L, 15N20
Meta description (145–160): Uddeholm çeliklerinde tam rehber: Vanax, Elmax, Vanadis 4 Extra, Vanadis 8, Sleipner, AEB-L, 15N20. Kimya, ısıl işlem, sertlik, korozyon/aşınma ve kullanım önerileri.
Öne çıkan görsel alt metni: Uddeholm Vanax, Elmax, Vanadis 4 Extra, Vanadis 8, Sleipner, AEB-L ve 15N20 çeliklerinden el yapımı bıçaklar

Marka notu: Gökkurt Bıçakları olarak çelik tedarikinde voestalpine – Uddeholm hattını kullanır, ısıl işlemleri kalite belgeli proseslerle uygularız. (Uddeholm’un bıçak odaklı broşür ve veri föylerinde ilgili ısıl işlem/korozyon notları açıkça verilir. (uddeholm.com))

Hızlı seçim özeti (kimin hangi çelik?)

• “Pas direnci maksimuma yakın + 60 HRC civarı + yüksek aşınma” → Vanax (PM, nitrür takviyeli paslanmaz sınıf). Üretici 316L’e yakın korozyon iddiasını vurgular. (uddeholm.com)

• “Pas direnci iyi + uzun keskinlik + yüksek boyutsal stabilite” → Elmax (PM paslanmaz). (uddeholm.com)

• “Tokluk + yapışma/aşınma dengesinde ‘iş bıçağı’ karakteri” → Vanadis 4 Extra (PM). (uddeholm.com)

• “Aşınma direncinde üst seviye + 60–64 HRC” → Vanadis 8 (PM). (steel.it)

• “Geliştirilmiş D2 tadı + kaplama/koating için iyi altlık + geniş ısıl işlem penceresi” → Sleipner (konvansiyonel soğuk iş). (uddeholm.com)

• “İnce taneli, jilet hissi + kolay biley + iyi pas direnci” → AEB-L (UHB AEB-L, Uddeholm). 

• “Şam çeliği (damascus) için parlak kontrast + ~%2 Ni” → UHB 15N20 (Uddeholm şerit çelik). 

Kimyasal bileşim (tipik, wt.%)

Not: Sleipner’in resmi HT kılavuzu ve karakterizasyonu (Cr-Mo-V alaşımlı, karışık/aşındırıcı aşınmaya ve çiplmeye karşı direnç) veri föyünde detaylıdır; tabloya yüzde yerine sınıf bilgisini taşıdık. (uddeholm.com)

Vanax — “paslanmazın sınırlarını zorlayan” PM bıçak çeliği

Karakter: Çok yüksek korozyon direnci (316L seviyesine kıyasla) + ~60 HRC sertlik + soğuk iş çeliği seviyesinde aşınma. Cr-Mo-V-N alaşımlı PM rota. (uddeholm.com)
Isıl işlem (özet): Üretici 1080–1100 °C austenitleme; akabinde kriyo/sub-zero ve 200 °C temper çevrimi ile ≈60 HRC hedefini örnek verir (bıçak odaklı tablolar). (uddeholm.com)
Kullanım: Tuzlu/nemli ortam, yiyecek hazırlığı, pas hassasiyeti yüksek kullanıcı.
Biley & bakım: Orta-zor (PM karbür yükü); elmas/seramik set önerilir. Kullanım sonrası sil-yağ rutini yine de artı değer.

Elmax — “uzun keskinlik + iyi pas + stabilite”

Karakter: PM paslanmaz; yüksek aşınma & basma dayanımı, iyi korozyon, çok iyi boyutsal stabilite. (uddeholm.com)
Isıl işlem (özet): ~1980 °F/1080–1100 °C austenitleme, ardından uygun temper; üretici boyutsal değişim ve parça stabilitesi için not düşer. (uddeholm.com)
Kullanım: Saha/EDC, yiyecek hazırlığı, yüksek cilaya/parlatmaya uygun yüzey isteyenler.
Biley & bakım: Orta-zor (elmas/seramikle seri gider), stropping ile uzun ömür.

Vanadis 4 Extra — “tokluk/çiplme direnci + aşınma dengesinde tatlı nokta”

Karakter: PM soğuk iş; yüksek süneklik/tokluk + abrazyon-adezyon aşınmaya karşı kuvvetli. (uddeholm.com)
Isıl işlem (özet): 1020–1100 °C bandı; vakuum/gaz söndürme, martempering veya akışkan yatak alternatifleri; kriyo ile artık östeniti düşürme tavsiyeleri. (uddeholm.com)
Kullanım: Bushcraft/iş bıçaklarında çiplmeye dayanım önceliği olan geometri.
Biley & bakım: Orta-zor; elmasla hızlı, seramikle bitirin.

Vanadis 8 — “aşınma şampiyonu (8% V) + 60–64 HRC”

Karakter: PM; çok yüksek MC karbür içeriğiyle aşınma direncinde üst seviye, buna rağmen iyi çiplme direnci. 60–64 HRC bandı tipik. (steel.it)
Kompozisyon (tipik): C 2.3 / Cr 4.8 / Mo 3.6 / V 8.0 (Si 0.4, Mn 0.4). (voestalpine.com)
Isıl işlem (özet): 1100 °C üzeri tavlarda ısıl bekletme 15 dk, altı için 30 dk gibi süre notları; 3× temper ve kriyo tavsiyesi kaynaklarda yer alır. (uddeholm.com)
Kullanım: Aşındırıcı malzemelerde (kordon, karton, fiber, plastik) en uzun kesici ömrü hedefi.
Biley & bakım: Zor; elmas şart. Paslanmaz değildir → yüzey koruması önerilir (hafif yağ).

Sleipner — “geliştirilmiş D2 çizgisinde, koating dostu altlık”

Karakter: Cr-Mo-V alaşımlı soğuk iş; karışık/aşındırıcı aşınma + çiplme dengesinde kuvvetli; PVD/CVD gibi yüzey kaplamalara uygun altlık. (uddeholm.com)
Isıl işlem (özet): ~1030–1075 °C austenitleme / 2× (veya 3×) temper; 540 °C ve 3 temper boyutsal stabilite için güçlü öneridir; sub-zero ile RA düşürme gösterimleri mevcuttur. (uddeholm.com)
Kullanım: İş bıçağı, endüstriyel kesici, kaplama ile birlikte uzun ömür.
Biley & bakım: Orta-zor; paslanmaz değildir → uzun depoda yağ.

AEB-L (UHB AEB-L) — “jilet kökenli, ince taneli paslanmaz”

Karakter: Uddeholm tarafından jilet/ustura için geliştirilmiş ince taneli paslanmaz sınıf; çok temiz mikro yapı → kolay biley + çok keskin ağız. 
Isıl işlem (özet): İnce kesitlerde yüksek sertlik potansiyeli (~61–64 HRC çalışmaları ve öneriler literatürde yer alır); üretici şerit çelik ürün gamında bıçak uygulamasını vurgular. (Uddeholmstrip)
Kullanım: İnce ağızlı mutfak/EDC, ustura kesimi isteyenler.
Biley & bakım: Kolay-orta; oksit/seramik taş + stropping.

UHB 15N20 (75Ni8 / 1.5634) — “şam için parlak kontrast”

Karakter: ~%2 Ni içerikli karbon-nikel çeliği; damascus/şablon çelik ile kombine edildiğinde parlak hatlar verir. 
Isıl işlem (özet): 1075’e benzer karbon çelik davranışı; nikel içeriği nedeniyle kontrast yüksek. (Uygulamalı HT makaleleri ve tedarikçi teknik sayfalarında yer alır.) 
Kullanım: Şam çeliği lameleri, dekoratif-işlevsel bıçaklar.
Biley & bakım: Kolay-orta; paslanmaz değildir → yağ ve kuru saklama.

“Usta ayarı” ısıl işlem & biley ipuçları (tüm seri)

• Kriyo/Sub-zero: PM sınıflarda (Vanax/Elmax/V4E/V8) kalan östeniti düşürmek ve boyutsal stabilite için -80 °C civarı kriyo + çoklu temper üretici kılavuzlarında önerilir. (uddeholm.com)

• Sleipner’de 3× temper (≥540 °C): Yüksek stabilite/çatlama direnci için veri föyü 3× temper tavsiye eder. (uddeholm.com)

• Biley seti:

  • AEB-L / 15N20: oksit/seramik taş + deri kayış.

  • Elmax / Vanax / V4E / V8: elmas 400–1000 grit → seramik bitiş → stropping.

Hatırlatma: Nihai performans geometri + ısıl işlem + yüzey üçlüsüne bağlıdır; üretici HT eğrilerine ve parça kalınlığınıza göre süre-sıcaklık optimizasyonu yapın. (uddeholm.com)

Hızlı karşılaştırma (öznel 1–5 ölçek; geometri/HT’ye bağlı)

SSS (kısa)

Vanax, Elmax’tan daha mı paslanmaz?
Uddeholm’a göre Vanax, austenitik 316L paslanma direncine yakın bir çizgi hedeflerken 60 HRC’ye kadar sertleşebilen PM paslanmaz bir sınıftır; Elmax ise “iyi korozyon + yüksek aşınma” dengesindedir. (uddeholm.com)

Vanadis 4 Extra mı, Vanadis 8 mi?
V8, 8% V ile aşınma tarafında belirgin biçimde üstündür; V4E ise tokluk/çiplme dengesinde daha toleranslıdır. (voestalpine.com)

Sleipner paslanmaz mı?
Hayır. Soğuk iş sınıfıdır; sub-zero + 3× temper gibi HT sonrası yine de yağlı bakım önerilir. (uddeholm.com)

AEB-L hâlâ güncel mi?
Evet. İnce taneli yapısı sayesinde çok keskin ağız ve kolay biley ister; pas direnci de yüksektir. (